Stana Cerović, rođena 1936. godine u selu kod Šavnika u Crnoj Gori, predstavljala je poslednje očuvano izdanje neobične porodične običajne prakse koja je krasila Balkan. Ova tradicija, koja se osim u zabačenim selima Crne Gore javljala i među Albancima na Kosovu, u severnoj Albaniji, kod Malisora i na području Kninske Krajine, obuhvatala je specifičan običaj gde su devojčicama ili oduzimana prava da odrastu kao žene, ili su same birale da se odreknu tih prava, preuzimajući rodnu ulogu muškaraca u društvu.
Ova jedinstvena balkanska porodična tradicija vremenom je postala opšteprihvaćena praksa koja se nije sukobljavala s nijednom od tri glavne religije praktikovane na Balkanu: pravoslavljem, islamom i rimokatolicizmom. U vreme Stanine smrti pre sedam godina, ona je bila poslednja poznata predstavnica ove neobične tradicije, poznata kao crnogorska virdžina.
Stana Cerović, čija porodična priča datira iz 1936. godine, bila je kćerka Ande i Milivoja Cerovića, sa tri preminule sestre i dva brata. Kako bi ispunila obećanje dato ocu da će čuvati porodicu i živeti kao muškarac, Stana je počela da se oblači kao muško i da se druži isključivo sa muškarcima. Već sa pet godina je aktivno učestvovala u poljoprivredi, a sa sedam godina već je obrađivala očevu zemlju.
Iako je njena majka prvobitno pružala otpor transformaciji svoje najmlađe ćerke u muškarca, Stana je stekla sve tradicionalne muške veštine, uključujući i veštinu streljaštva. Njeno obećanje ocu o čuvanju porodice, sestara i imanja postalo je njen životni izbor, a istovremeno i jedini način da žena nasledi porodično bogatstvo.
Stana je svoju strast prema lovu i streljaštvu negovala kroz ceo život, učestvujući čak i u lovu na vukove sa muškarcima, iako nikada nije dobila lovačku dozvolu. Legenda kaže da je jednom prilikom, tokom lova, demonstrirala svoje izuzetne veštine strelca, što joj je donelo priznanje među muškim lovcima.
Život crnogorske virdžine obuhvatao je Staničino ostajanje neudate i bez dece tokom celog života. Iako su mnoge virdžine svoj položaj preuzimale iz porodičnih potreba ili krvnih osveta, Cerović je svoj muški identitet nosila s ponosom, verujući da je priroda odgovorna za njen biološki pol. Kroz godine, ostala je glava porodice, oko koje su se svi okupljali, i nikada nije prekršila svoje obećanje datom ocu.
Stana je provela ceo život u svom rodnom selu, brinući se o stoci. Sa 35 godina postala je glava porodice, a nakon smrti roditelja ostala je u porodičnom domu gde je brinula o sestrama. Iako sebe smatra muškarcem, njen odnos sa sestrama bio je duboko ukorenjen u porodičnom zajedništvu, gde su one obavljale “ženske poslove” dok je Stana gajila stoku i bila glava porodice.
U osamdesetim godinama života, povreda koju je pretrpela od jedne od svojih krava naterala ju je da rasproda svu stoku. Ovaj događaj je privukao pažnju javnosti, a lokalne vlasti su organizovale njeno preseljenje u starački dom u Risnu 2016. godine. Stana Cerović, poslednja poznata virdžina, preminula je 2. avgusta 2016. godine.
