Svake godine 24. maja, Srpska pravoslavna crkva i vernici širom sveta s dubokim poštovanjem obeležavaju praznik posvećen Svetoj braći Ćirilu i Metodiju.Ovaj praznik ne predstavlja samo sećanje na njihovu istorijsku ulogu, dan Svetih Ćirila i Metodija podsjeća nas koliko su znanje, vjera i pismenost.
Srpska pravoslavna crkva, zajedno sa vernicima širom sveta, sutra svečano obeležava praznik posvećen Svetoj braći Ćirilu i Metodiju, velikim prosvetiteljima, tvorcima prvog slovenskog pisma i širiteljima hrišćanske vere među slovenskim narodima. Ova dva izuzetna čoveka, rođena u Solunu u 9. veku, ostavila su dubok i neizbrisiv trag u istoriji evropske kulture, religije i obrazovanja.
Prema narodnim običajima i verovanjima, ovaj dan se smatra veoma značajnim i svetim, te se savetuju odmor i posvećenost duhovnim i intelektualnim aktivnostima. Veruje se da oni koji na ovaj praznik obavljaju teške fizičke poslove, šiju, peru ili rade druge kućne poslove mogu navući nesreću ili maler na sebe i svoj dom. Umesto toga, narodna tradicija nalaže da učenici, studenti i svi koji se bave znanjem i obrazovanjem posvete dan čitanju, učenju i tišini, jer se veruje da će im tada čitava godina biti blagoslovena dobrim uspehom i mudrošću.
Ko su bili Ćirilo i Metodije?
Sveti Ćirilo (rođen kao Konstantin, 827/828. godine) i Sveti Metodije (rođen kao Mihail, između 815. i 820. godine), potiču iz ugledne porodice u Solunu, tada važnom kulturnom i trgovačkom centru Vizantijskog carstva. Iako su bili Grci po poreklu, rasli su u okruženju slovenskog jezika i kulture, što ih je kasnije učinilo idealnim kandidatima za misionarski rad među Slovenima.
- Njihov prosvetiteljski rad započinje izumom glagoljice, prvog pisanog sistema prilagođenog slovenskom jeziku. Ovaj alfabet omogućio je prevođenje Svetog pisma i liturgijskih tekstova na narodni jezik, čime su slovenski narodi po prvi put dobili pristup pismenosti i hrišćanskom učenju na svom maternjem jeziku. Upravo zbog ovog pionirskog poduhvata, braća Ćirilo i Metodije su nazvani “apostolima Slovena” i proglašeni za svece.
Nakon njihove smrti, njihov rad nije prestao – učenici, među kojima su se posebno isticali Kliment i Naum, nastavili su misionarsku i obrazovnu delatnost. Upravo Kliment i Naum su zaslužni za razvoj ćirilice, pisma koje će kasnije postati standardno među mnogim slovenskim narodima, uključujući i Srbe.
Značaj praznika u savremenom društvu
U savremenom svetu, dan Svetih Ćirila i Metodija nije samo crkveni praznik, već i kulturni simbol pismenosti, znanja, duhovnosti i očuvanja identiteta slovenskih naroda. Ovaj dan se obeležava u mnogim slovenskim zemljama – u Srbiji, Rusiji, Bugarskoj, Makedoniji, Ukrajini, Slovačkoj i Češkoj – i to kao dan nacionalne kulture, prosvete i duhovnog jedinstva.
U Srpskoj pravoslavnoj crkvi praznik se obeležava 24. maja.
U Češkoj i Slovačkoj praznik se slavi 5. jula kao državni praznik.
Kao što nas uči njihovo nasleđe, pisana reč i vera su stubovi duhovnog razvoja, a njihovo delo nas i danas podseća na važnost obrazovanja, tolerancije i kulturnog povezivanja među narodima.
BONUS TEKST
Zanimljivo je da su naučnici čak u poslednjim decenijama otkrili brojne zdravstvene koristi tamne čokolade, koja se sve više povezuje s pozitivnim efektima na srce, mozak i mentalno zdravlje. Kakao sadrži flavonoide, prirodne antioksidanse koji pomažu u smanjenju upala i poboljšavaju cirkulaciju. Zbog svega ovoga, čokolada, koja je u svojoj početnoj fazi bila prestižan napitak bogova, postala je svakodnevni užitak i izvor blagog zadovoljstva za milijarde ljudi širom sveta.
Od gorkog napitka do omiljenog slatkiša, čokolada je prešla dugačak put, a njena istorija je svestrana i bogata, simbolizujući ne samo promene u ukusu, već i u društvenim normama i industrijskim dostignućima. Ko bi pomislio da su zrna kakao drveta, koja su nekada bila valuta i deo religijskih obreda, postala osnovni sastojak u proizvodima koje volimo svakog dana?
