Nakon devet meseci provedena u svemiru, astronauti Sunita Vilijams i Buč Vilmor konačno su se vratili na Zemlju, a njihov povratak bio je dugo očekivan i sa velikim interesovanjem praćen od strane naučne i šire javnosti.
Ova misija, koja je prema planu trebala trajati samo osam dana, produžila se zbog kvara na letelici Boing, što je dovelo do toga da astronauti moraju da ostanu na Međunarodnoj svemirskoj stanici (MSS) još dodatnih osam meseci, što je predstavljalo veliki izazov kako za astronautsku ekipu, tako i za same naučnike i medicinske stručnjake koji su ih pratili iz Zemljinog orbite.
- Zbog dužeg boravka u svemiru, lekari su bili zabrinuti za fizičko zdravlje astronauta, a naročito za Sunitu Vilijams i njenog kolegu Buča Vilmora. Kroz istraživanje, stručnjaci su utvrdili da boravak u svemiru, gde gravitacija nije prisutna, može izazvati niz zdravstvenih problema, uključujući atrofiju mišića, smanjenje gustoće kostiju, kao i promene u cirkulaciji. Ove promene u organizmu mogu imati ozbiljne posledice na ljudsko telo, naročito kada se astronauti vraćaju na Zemlju, gde gravitacija ponovo dolazi u igru, što može izazvati dodatne fizičke komplikacije.
Iako su svi astronauti tokom misije prolazili kroz detaljan medicinski nadzor, čini se da je boravak u svemiru imao najizraženiji efekat na astronautkinju i komandantkinju MSS, Sunitu Vilijams. Njeno fizičko stanje, uključujući promene u izgledu, pre nego što je lansirana u svemir i nakon devet meseci boravka u svemiru, postavljaju jasnu sliku o tome šta se dešava sa ljudskim telom u uslovima bez gravitacije. Sunita Vilijams je, poput mnogih drugih astronauta, doživela značajne promene, posebno u pogledu telesne mase i mišićne mase, što ukazuje na to koliko ozbiljan uticaj ima produženo izlaganje svemiru na ljudski organizam.
Ko je Sunita Vilijams?
Sunita Vilijams, koja ima 59 godina, je astronautkinja, komandantkinja Međunarodne svemirske stanice, bivša oficirka američke mornarice i jedna od najobučenijih astronauta za obavljanje svemirskih operacija van stanice ili broda. Vilijams je rođena u Sjedinjenim Američkim Državama, ali njeni koreni sežu do Indije, jer su njeni preci emigrirali iz Indije u SAD. Sunita Vilijams je tokom svoje karijere u NASA-i obavila nekoliko uspešnih misija u svemiru, a njena posvećenost nauci i tehnologiji učinila je njeno ime prepoznatljivim širom sveta.
Sunita Vilijams je u braku sa Majklom Dž. Vilijamsom, saveznim maršalom u Teksasu, i zajedno žive u predgrađu Hjustona. Oba supružnika su započela svoje karijere kao piloti helikoptera, a ljubav prema aviaciji i nauci bila je ključna u njihovim životima. Sunita Vilijams je poznata po svojoj ljubavi prema životinjama, a njen ljubimac, terijer rase Džek Rasel po imenu Gorbi, bio je njen verni pratilac tokom godina.
Vilijamsova praktikuje hinduizam, a njeni preci su došli iz Indije. Poznata je i po tome što je nekoliko puta posetila Sloveniju, zemlju iz koje potiče njen deda. Godine 2009. u Sloveniji je organizovan spomen-klub u njenom čast, a tokom poseta često je naglašavala značaj obrazovanja i popularizacije nauke među mladima. U 2013. godini, predsednik Slovenije Borut Pahor dodelio joj je medalju za zasluge zbog njenog doprinosa promociji nauke, a 2016. godine ponovo je posetila Sloveniju, gde je održala nekoliko inspirativnih govora za mlade studente i istraživače.
Osim što je bila izuzetno cenjena kao astronautkinja, Sunita Vilijams je bila inspiracija mnogim mladim ljudima, ne samo u Sjedinjenim Državama, već i širom sveta. U maju 2020. godine, obratila se sa više od 500.000 studenata u okviru virtuelnog intervjua koji je organizovan od strane Ambasade Indije u Vašingtonu.
Fizičke promene nakon boravka u svemiru
Kao i svi astronauti, Sunita Vilijams je pre lansiranja imala određenu telesnu masu, koja je iznosila oko 63,5 kilograma. Tokom devet meseci provedenih u svemiru, zabeležen je značajan gubitak telesne mase, što je izazvalo zabrinutost među stručnjacima NASA-e. S obzirom na to da je gravitacija na Zemlji ključna za održavanje mišića i kostiju u normalnom stanju, boravak u svemiru, gde gravitacija ne deluje, uzrokuje smanjenje mišićne mase i gustoće kostiju.
Na žalost, precizni podaci o trenutnoj težini Sunitе Vilijams nakon povratka nisu zvanično objavljeni, ali je poznato da su astronauti tokom produženog boravka na Međunarodnoj svemirskoj stanici doživeli primetne promene u telesnoj masi, što je bio jedan od faktora koji su postali predmet intenzivnog medicinskog istraživanja.
Nakon što su astronauti Sunita Vilijams i Buč Vilmor spustili na Zemlju, naloženo je detaljno medicinsko ispitivanje kako bi se utvrdilo kakve posledice je boravak u svemiru imao na njihovo zdravlje. Ovaj ispitni proces trebalo bi da pruži precizne informacije o tome koliko je devet meseci u svemiru uticalo na njihove fizičke sposobnosti, uključujući procenu promjena u njihovom imunološkom sistemu, cirkulaciji, mišićnoj masi i mnogim drugim aspektima koji su od vitalnog značaja za ljudski organizam.
Naučna zajednica i stručnjaci za svemirske misije i dalje istražuju dugoročne efekte boravka u svemiru, jer su podaci koje astronauti donose sa sobom ključni za razumevanje kako svemir utiče na ljudsko telo. Ove informacije imaju ključnu ulogu u budućim misijama i omogućavaju poboljšanja u zaštiti zdravlja astronauta koji će biti na još dužim misijama u svemiru, kao što su planirane misije na Mars i druge destinacije u svemiru.
