Plućna hipertenzija je ozbiljna bolest koja pogađa krvne sudove u plućima i mnogo je opasnija od uobičajene arterijske hipertenzije, koja je često poznata javnosti. Iako je arterijska hipertenzija poznata i široko prepoznata, plućna hipertenzija ostaje bolest koja je daleko manje diskutovana, iako je u mnogim slučajevima mnogo opasnija. Dr Arsen Ristić, kardiolog, detaljno je objasnio ovu bolest, naglašavajući njene ozbiljne posledice i izazove u dijagnozi i lečenju.
Plućna hipertenzija počinje vrlo suptilno, obično sa simptomima poput zamaranja pri fizičkim naporima i osećajem nedostatka vazduha tokom napora. Ti simptomi traju neko vreme pre nego što pacijent potraži medicinsku pomoć. Nažalost, simptomi ove bolesti mogu biti povezani i sa drugim, potencijalno fatalnim, oboljenjima, kako plućnim, tako i srčanim. Dr Ristić ističe da je vrlo važno reagovati na vreme i obratiti se lekaru, jer se na osnovu ultrazvučnog pregleda i dodatnih analiza može precizno dijagnostikovati plućna hipertenzija.
Jedan od ključnih simptoma na ultrazvučnom pregledu je uvećanje desnih srčanih šupljina, proširenje krvnih sudova u plućima i povišeni pritisci. Uzrok umora i otežanog disanja zapravo nije psihološki, kako neki mogu pomisliti, već se radi o fizičkom problemu, poput zadebljanja zidova krvnih sudova ili prisutnosti ugrušaka u plućnim krvnim sudovima.
Ovi povišeni pritisci dodatno opterećuju desnu stranu srca, koja nije dizajnirana da radi pod visokim pritiscima, što može dovesti do progresivnog slabljenja te srčane komore. Drugi ozbiljan problem koji nastaje kod plućne hipertenzije je da ako desna strana srca ostane izložena visokim pritiscima, dolazi do proširenja, slabljenja zidova, i razvoja progresivne srčane slabosti. Ova srčana slabost koja se javlja u desnoj polovini srca značajno se razlikuje od slabosti leve strane, koja se često teže leči. Ipak, napredak u medicini omogućio je razvoj lekova koji mogu proširiti krvne sudove u plućima i smanjiti otpor u plućnoj cirkulaciji, što značajno poboljšava kvalitet života pacijenata, ali i produžava njihov životni vek.
Ukoliko se plućna hipertenzija ne dijagnostikuje i leči na vreme, pacijenti mogu očekivati vrlo kratak životni vek – svega tri i po godine. To je razlog zbog kojeg je dijagnoza ove bolesti izuzetno važna i mora se postaviti u što ranijoj fazi. Kada se uporedi sa arterijskom hipertenzijom, plućna hipertenzija se smatra mnogo opasnijom i ozbiljnijom jer direktno utiče na kvalitet života i može značajno skratiti životni vek. Arterijski pritisak, iako opasan i široko rasprostranjen, ne skraćuje život tako dramatično kao plućna hipertenzija. Povišen krvni pritisak na ruci (arterijska hipertenzija) često se naziva „tihim ubicom“, jer polako utiče na zdravlje, povećavajući rizik od srčanog i moždanog udara, ali nije toliko neposredno životno ugrožavajući kao plućna hipertenzija.
- Kardiolog Ristić naglašava da i arterijsku hipertenziju treba ozbiljno shvatiti i lečiti jer može dovesti do ozbiljnih komplikacija, ali uprkos tome, plućna hipertenzija predstavlja veći zdravstveni rizik. Oba stanja mogu se lečiti, ali ključno je da se prepozna na vreme i da pacijenti dobiju adekvatnu terapiju. Preventivni pregledi i redovno javljanje lekaru mogu značajno doprineti ranom otkrivanju ovih stanja.
Dr Ristić ističe da bilo koja vrsta tegoba koja uključuje nespecifične simptome poput otežanog disanja, zamaranja, bolova u grudima ili gubitka svesti zahteva hitnu pažnju lekara. Srpske studije pokazuju da u našoj zemlji više od 140 osoba dnevno umire od bolesti srca i krvnih sudova, što još jednom potvrđuje važnost preventivnih pregleda i ranog prepoznavanja rizika.
Kardiovaskularne bolesti ostaju glavni uzrok smrtnosti, kako u Srbiji, tako i u svetu, i stoga je neophodno primeniti preventivne mere koje mogu značajno smanjiti rizik. Redovni pregledi i analiza krvi, koja može otkriti potencijalne probleme sa srcem i krvnim sudovima, od ključne su važnosti. Posebno u slučajevima akutnih simptoma poput bolova u grudima ili nesvestice, analiza krvi može pomoći da se prepoznaju ozbiljna stanja poput plućne embolije, koja je jedan od najčešćih uzroka smrti kod kardiovaskularnih bolesti.
Profesor Ristić zaključuje da je preventivna medicina ključna za sprečavanje bolesti, posebno kada su u pitanju mlađe osobe koje se bore sa problemima telesne težine, visokim nivoima masnoća u krvi i lošim životnim navikama. On savetuje da muškarci treba da se podvrgnu preventivnim pregledima pre 40. godine, dok žene treba da počnu sa redovnim pregledima pre 45. godine. Takođe, važno je pratiti nivo holesterola, jer balans između dobrog i lošeg holesterola jasno ukazuje na kardiovaskularni rizik.
